هێزە شیعەکانی عێراق؛ خولانەوە لە ناو بازنەی ترس و گومان دا
٢٥ ئەیلوول ٢٠٢٥ - ٧:٥٣ پاش نیوەڕۆ
پەنجەرە
ئێستا لەهەموو کات زیاتر دۆخەکە بۆ هێزە شیعەکانی عێراق هەستیارە، بەوەی لە داهاتوویان دڵنیا نین و نازانن کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی چۆن بڕیار لەبارەی چارەنوسیانەوە دەدات، ترسی گەورەشیان لەوەیە بەیەک پاکێج لەگەڵ ئێران دا مامەڵەیان لەگەڵ بکرێت.
ترس لە لەدەستدانی بەدەستهاتووەکان
دوای ئەوەی چەند گروپێکی چەکداری شیعی لە عێراق لەلایەن ئەمەریکاوە خرانە لیستی تیرۆرەوە، ترس و دوودڵی هێزە شیعەکانی عێراق ڕووی لە هەڵکشان کرد، پرسیاری لەبارەی چارەنوس و داهاتوویانەوە لای هەموویان وروژاند.
ترسی هێزە شیعەکان لەوەوە سەرچاوەی گرتووە کە شەڕی نێوان ئێران و ئیسرائیل کۆتایی نەهاتووە، بۆیە دڵنیانین لەوەی لە قۆناغی داهاتوودا چۆن مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت، بەتایبەت لەگەڵ ئێران دا وەکو یەک پاکیج تەماشا دەکرێن.
دەستەبژێری شیعەی عێراق کەوتوونەتە نێو ترس و دوو دڵییەکی زۆرەوە، بەوەی چۆن مامەڵە لەگەڵ ڕووداو و پێشهاتەکاندا بکەن، بەتایبەت ئەگەر خۆیان لە ئێران دانەبڕن، ئیسرائیل سنور نازانێت و هێرشیان دەکاتە سەر.
بڕیارێکی قورس؛ دابڕان لە ئێران
خۆ دابڕاندن لە ئێران بۆ هێزە شیعەکانی عێراق قورسە، بەوپێیەی بەشێک لەو هێزانە ئێران دروستیکردوون، ئەمە جگە لەوەی ترسیشیان هەیە لەوەی گەر بڕیاری خۆ بە دوورگرتن لە ئێران بدەن، ڕەنگە ئەو وڵاتە بمێنێتەوە و دووچاری گرفتی گەورە ببنەوە.
دەستەبژێری شیعی لە نێو بازنەی کۆمەڵێک گومان و پرسیاردا دەخولێنەوە
لەکاتێکدا بەهۆی نزیکایەتی لە ئێران لە ئێستادا عێراق کەوتووەتە پەراوێزەوە و ترسی لێدانیشی هەیە، بەڵام دەستەبژێری شیعی لە نێو بازنەی کۆمەڵێک گومان و پرسیاردا دەخولێنەوە.
ئایا شیعەکانی عێراق بە بێ ئێران دەتوانن بەردەوام بن؟ ئەگەر ئێران بڕووخێت ئەمان چۆن دەتوانن بەردەوام بن؟ دەتوانن خۆیان بگۆڕن و لە ئێران دوور بکەونەوە؟ ئەگەر لە ئێران دوور بکەونەوە و سیستەمی حکومڕانی لەو وڵاتە بەردەوامبوو، دۆخی ئەمان چۆن دەبێت؟
ئەوەی بەلای هێزە شیعەکانی عێراقەوە مایەی گرفتە، دڵنیانین لە چۆنیەتی گۆڕانکارییەکانی ناوچەکە، بۆیە گیریان خواردووە لە نێوان بڕیاری مانەوە و خۆ یەکلایی کردنەوە بۆ ئێران، یاخود خۆ گۆڕین و پێچانەوەی بنەوبارگەیان بەرەو لای کۆمەڵگای نێودەوڵەتی.
بەڕای چاودێرانی سیاسی، پشتکردنە ئێران بۆ هێزە شیعەکانی عێراق زۆر قورسە، بەڵام ئەگەر بڕیارێکی وەها بدەن ئەمە دەبێتە وەرچەرخانێکی سیاسی گەورە لە سیستەمی حوکمڕانی عێراق دا.
چاودێران پێیانوایە، ترسی گەورەی هێزە شیعەکان لەو ڕوانگەوەیە کە بکرێنە یەک پاکێج لەگەڵ ئێران و لێیان بدرێت، لەم حاڵەتەدا هێزەکانیان شەڕیان بۆ ناکەن، کاتێک دڵنیا دەبنەوە لەوەی داهاتوویان ڕوو لە نادیاری دەکات.
هەڵە گەورەکە؛ کاتێک شیعە نەیزانی دەرفەت بقۆزێتەوە
بەڕای چاودێرانی سیاسی، هێزە شیعەکانی عێراق لە دوای ڕووخانی بەعس لە ساڵی 2003، دەرفەتی گەورەیان بۆ ڕەخسا بۆ ئەوەی عێراق بکەنە وڵاتێکی هەرێمی بەهێز و پشتیوانی نێودەوڵەتی گەرەنتی بکەن.
چاودێرانی سیاسی پێیانوایە، کاتێک هێزە شیعەکانی عێراق چوونە ژێر هەژموونی ئێرانەوە و دژایەتی کۆمەڵگای نێودەوڵەتی و وڵاتانی کەنداو و ئیسرائیلیان کرد، دەرفەتەکانیان لەدەستداو دۆخیان بەئەمڕۆ گەیشت.
کەنعان مەکییە، نوسەری دیاری عێراقی دەڵێت: هێزە شیعەکانی عێراق دژایەتی ئەمەریکایان کرد کاتێک هاتە ناوچەکە، لەکاتێکدا ئەمەریکا هێزێکی گەورەی جیهانە و بۆ هەمیشەیی لێرە نەدەمایەوە.
دەشڵێت: بۆ سودت لە ئەمەریکا نەبینی، تا خۆت دروست بکەیت و عێراق بکەیتە وڵاتێکی هەرێمی قەبوڵکراو و پاڵپشتیکراو.
بەڕای چاودێرانی سیاسی، کاتێک هێزە شیعەکان دوای ڕووخانی بەعس کەوتنە دژایەتی کۆمەڵگای نێودەوڵەتی و چوونە ژێر هەژموونی ئێرانەوە، نەک هەلی بەهێزکردنی پێگەی خۆیان و عێراقیان لەدەستدا، بەڵکو عێراقیشیان خستە گێژاوێکەوە کە تا ئێستا لێی دەرنەچووە.